บทนำ

คำถาม: ถ้าการให้กู้ไม่ใช่แค่การขายดอกเบี้ย แต่เป็นเครื่องมือเปลี่ยนผ่านเศรษฐกิจ — ธนาคารจะออกแบบผลิตภัณฑ์อย่างไรให้ทั้งปลอดภัยทางการเงินและลดการปล่อยคาร์บอน?

ในยุคที่คำว่า ESG กลายเป็นตัวชี้วัดของความน่าเชื่อถือ สินเชื่อยั่งยืน (Green Loan) ของกสิกรไทยไม่ใช่แค่โปรโมชันระยะสั้น แต่เป็นส่วนหนึ่งของกลยุทธ์ที่เชื่อมต่อการเงินกับเป้าหมาย Net-Zero ขององค์กรและของลูกค้า — จากโครงการติดตั้งโซลาร์บนหลังคาไปจนถึงโครงการอสังหาฯ ที่ออกแบบประหยัดพลังงาน — ทำให้การให้กู้กลายเป็นแรงผลักดันของการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ (Primary keyword: สินเชื่อยั่งยืน)

ภาพรวมตลาด

ภาพรวมของตลาดการเงินเพื่อความยั่งยืนกำลังเติบโตอย่างต่อเนื่อง: ในระดับโลก มูลค่าผลิตภัณฑ์การเงินที่ระบุว่าเป็น “sustainable” แตะประมาณ 1.33 ล้านล้านดอลลาร์ในปี 2023 โดยผลิตภัณฑ์ยอดนิยมคือ Green Bonds และ Green Loans (คิดเป็น ~57%) — สะท้อนว่าเครื่องมือสินเชื่อสีเขียวกลายเป็นหัวใจของตลาดการเงินสีเขียว

ในไทย ภาครัฐและภาคการเงินเร่งพัฒนากรอบการเงินยั่งยืน เช่น แนวทาง Sustainable Financing Framework ของรัฐบาลและการผลักดัน taxonomy ของธนาคารแห่งประเทศไทย — สิ่งนี้เปิดพื้นที่ให้ธนาคารพาณิชย์ออกผลิตภัณฑ์เฉพาะทาง เช่น โซลาร์รูฟท็อป สินเชื่อประหยัดพลังงาน และสินเชื่อสถานีชาร์จ EV ที่ KBank นำเสนอในแพ็กเกจ “Go Green”

Data Highlight
• มูลค่าผลิตภัณฑ์ sustainable finance โลก (2023): USD 1.33 trillion
• ผลิตภัณฑ์ยอดนิยม: Green Bonds & Green Loans (~57%)

จุดเปลี่ยน

การเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำไม่เกิดจากปัจเจกฝ่ายเดียว — แต่ต้องการระบบนิเวศการเงินที่ให้ทั้งสิทธิประโยชน์และมาตรฐานวัดผล ความท้าทายสำคัญคือ: การแปลงความตั้งใจเป็นการปล่อยสินเชื่อที่วัดผลได้จริง (measurable impact) และการทำให้ SMEs และผู้ประกอบการรายย่อยเข้าถึงแหล่งทุนสีเขียวได้จริง ไม่ใช่แค่สำหรับผู้เล่นขนาดใหญ่

“KBank aims to support customers in Net Zero transition and be a leading sustainable bank.” — KBank (TCFD / Sustainability Report)

กลยุทธ์

กสิกรไทยตอบโจทย์ผ่าน แพ็กเกจสินเชื่อยั่งยืน ที่ออกแบบให้คุ้มค่าและมีมาตรฐานการวัดผล เช่น สินเชื่อติดตั้งโซลาร์ วงเงินสูงสุด 100% และสินเชื่อรับประกันการประหยัดพลังงานพร้อมอัตราดอกเบี้ยพิเศษ — พร้อมคู่มือและบริการหลังการขายที่ช่วยให้ผู้กู้ลดความเสี่ยงทางปฏิบัติการ (operational risk)

Framework

• Assess: ประเมินการปล่อยก๊าซคาร์บอนของโครงการ (PCAF methodology)
• Design: ผสมเงื่อนไขด้านผลการดำเนินงาน (KPIs) เช่น ลดการใช้พลังงาน x% / ปี
• Finance: ให้ส่วนลดดอกเบี้ยหรือเพิ่มระยะเวลากู้เมื่อบรรลุ KPI
• Support: ให้บริการติดตามผลและเทคนิค (energy audit, O&M)

กลยุทธ์นี้ลดความไม่แน่นอนของผู้ประกอบการในการลงทุนสีเขียว และทำให้ธนาคารสามารถประเมินความเสี่ยง-ผลตอบแทนเชิงสิ่งแวดล้อมได้ดีขึ้น (เชื่อมโยงกับกรอบการรายงานของ TCFD/PCAF)

ผลลัพธ์

ภาพรวมผลงานของกสิกรในการปล่อยสินเชื่อยั่งยืนเติบโตอย่างมีนัยสำคัญ: ปัจจุบัน KBank มีสินเชื่อเพื่อความยั่งยืนระดับหมื่นล้านบาท และได้ตั้งเป้าขยายพอร์ตสินเชื่อยั่งยืนอย่างรวดเร็ว (จากระดับ ~73,330 ล้านบาท เป็นเป้าหมาย 100,000 ล้านบาทและมุ่งสู่ 200,000 ล้านบาทภายในปี 2573/2030)

Data Insight
• สถานะปัจจุบัน (ตัวเลขรายงานสาธารณะ): ~73,330 ล้านบาท (สินเชื่อยั่งยืน ณ รายงานที่อ้างถึง)
• เป้าหมายระยะสั้น: >100,000 ล้านบาท (ภายในปีปัจจุบันที่อ้างถึง)
• เป้าหมายระยะยาว: 200,000 ล้านบาท ภายในปี 2573 (2030)

นอกจากมูลค่าแล้ว ผลกระทบเชิงปฏิบัติยังรวมถึงการลดต้นทุนพลังงานให้ลูกค้า การเพิ่มศักยภาพของโครงการอสังหาริมทรัพย์ที่ได้การรับรองมาตรฐานอาคารสีเขียว และการขยายฐานลูกค้าที่ต้องการสอดคล้องกับมาตรฐาน ESG ที่นักลงทุนสถาบันห่วงใย (เช่น เจ้าของโครงการที่ต้องการดึงรายได้จากผู้เช่าที่ใส่ใจเรื่องสิ่งแวดล้อม)

กรณีศึกษา

ตัวอย่าง 1 — สินเชื่อ Solar Rooftop สำหรับโรงงานขนาดกลาง

บริษัทขนาดกลางหนึ่งติดตั้งระบบโซลาร์ด้วยสินเชื่อจาก KBank ที่ให้วงเงินครอบคลุมค่าใช้จ่ายติดตั้งทั้งหมด พร้อมอัตราดอกเบี้ยผ่อนปรน 2 ปีแรก ผลลัพธ์: ลดต้นทุนไฟฟ้า 30% และคืนทุนภายใน 4–6 ปี — ข้อมูลเชิงคุณภาพจากโปรแกรม Go Green ของธนาคาร

ตัวอย่าง 2 — สินเชื่อบ้านรักษ์โลกกับโครงการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์

KBank จับมือกับผู้พัฒนาอสังหาฯ เพื่อให้ข้อเสนอสินเชื่อบ้านสีเขียวที่ให้สิทธิพิเศษสำหรับโครงการที่ได้รับมาตรฐานอาคารประหยัดพลังงาน — ช่วยเร่งการออกแบบโครงการที่คำนึงถึงประสิทธิภาพพลังงานตั้งแต่ต้น

บทเรียนสำคัญจากกรณีศึกษา: การออกแบบผลิตภัณฑ์การเงินต้องเชื่อมโยงกับบริการเสริม (technical assistance, monitoring) เพื่อทำให้คำสัญญาทางสิ่งแวดล้อมกลายเป็นผลลัพธ์จริงได้

สิ่งที่เรียนรู้

1. จับคู่เงินทุนกับบริการเชิงเทคนิค — กู้เงินพร้อมคำแนะนำปฏิบัติช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มการบรรลุ KPI
2. วัดผลและรายงานอย่างโปร่งใส — ใช้มาตรฐานเช่น PCAF/TCFD เพื่อลดความเสี่ยงเชิงข้อมูล
3. ออกแบบเงื่อนไขที่จูงใจ — ส่วนลดดอกเบี้ยหรือระยะเวลาผ่อนชำระที่เชื่อมกับผลลัพธ์จริง (performance-linked loans)
4. สร้างพันธมิตรกับอุตสาหกรรม — ทำงานร่วมกับผู้พัฒนาอสังหาฯ ผู้ประกอบการโซลาร์ และหน่วยงานกำกับเพื่อขยายแอปพลิเคชัน
5. ทำให้ SMEs เข้าถึงได้ — ออกโปรดักต์ที่ลดขั้นตอนและต้นทุนการรายงานสำหรับลูกค้าขนาดเล็ก

มุมมองต่ออนาคต

สินเชื่อยั่งยืนของกสิกรไทยสะท้อนการเปลี่ยนบทบาทของธนาคารจากผู้ให้เงินทุนสู่ผู้ขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านเศรษฐกิจ — โดยการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ผสานมาตรฐานการวัดผล บริการเชิงเทคนิค และแรงจูงใจทางการเงิน ธนาคารไม่เพียงลดความเสี่ยงของตัวเอง แต่ยังช่วยสร้างโอกาสทางธุรกิจให้กับลูกค้าทุกขนาด ในยุคที่นักลงทุนและผู้บริโภคเรียกร้องความรับผิดชอบทางสิ่งแวดล้อม ความสำเร็จของสินเชื่อสีเขียวจะวัดจาก การเปลี่ยนแปลงที่จับต้องได้ ไม่ใช่แค่ตัวเลขบนกระดาษ

“เมื่อการเงินให้ค่ากับการลดคาร์บอน — ผลลัพธ์ที่ยั่งยืนจะกลายเป็นธุรกิจที่คุ้มค่า”

References

• Kasikorn Research: Sustainable Finance insights (analysis on green bonds/loans). Kasikorn Research
• Kasikornbank — Green Products / Go Green page (สินเชื่อโซลาร์, สินเชื่อประหยัดพลังงาน). ธนาคารกสิกรไทย+1
• KBank TCFD / Sustainability Report (TCFD Report 2023). ธนาคารกสิกรไทย
• eFinanceThai — ข่าวเป้าสินเชื่อยั่งยืน KBank (statement on targets). E Finance Thai
• Bank of Thailand & Government Sustainable Financing Framework docs. Public Debt Management Office+1
• CBRE Thailand — Real Estate Market Outlook (แนวโน้มอาคารยั่งยืน). cbre.co.th+1
• KBank Green Finance Framework (Second Party Opinion / Framework). ธนาคารกสิกรไทย

2THB Team
To Transform Home & Business.
เพราะการเปลี่ยนแปลง เริ่มจากความเข้าใจ